Reja:

1. Dasturiy vositalar
2. Assambleya tili
3. Simulyatorlar

Mikroprosessor tizimlarini ishlab chiqish va tuzatish jarayonida quyidagi dasturiy vositalardan foydalaniladi:

— montajchilar, kompilyatorlar;

-simulyatorlar (dasturiy-mantiqiy modellar);

• disk raskadrovka qiluvchilar, havola muharrirlari (linkers, loader). Zamonaviy tizimlarni loyihalash / disk raskadrovka komplekslarida ushbu vositalar odatda integratsiyalashgan dasturiy muhit (qobiq) ning bir qismi sifatida ishlaydi.

Haqiqiy vaqtda ishlaydigan boshqaruv tizimlarini dasturlashda ayniqsa qiyin vazifalarni hal qilish kerak. Bunday holda, ishlab chiqaruvchi mavjud real vaqtda ishlaydigan operatsion tizimlardan (RTOS) foydalanishi yoki yuqoridagi dasturlash vositalaridan foydalangan holda o‘z real vaqtda kuzatuv dasturlarini yaratishi kerak. Ko‘plab RTOS-larning bir qismi sifatida tizimni loyihalash / disk raskadrovka qilishda ishlatilishi mumkin bo‘lgan dasturiy ta’minot vositalari mavjud. Hozirgi vaqtda dasturlash va disk raskadrovka ko‘pincha integratsiyalashgan rivojlanish muhiti yoki RTOS vositalari yordamida amalga oshiriladi. Dasturlash odatda kuchli operatsion tizimga ega bo‘lgan instrumental kompyuterga o‘rnatilgan o‘zaro faoliyat vositalar yordamida amalga oshiriladi. Instrumental kompyuterlar sifatida shaxsiy kompyuterlar yoki ish stantsiyalari ishlatiladi. Ushbu kompyuterlarning operatsion tizimlari Windows va UNIX-ning turli xil versiyalari (Solaris, AIX, ULTRIX va boshqalar).

Assambleya tili dasturiy mikroprotsessor va mikrokontroler tizimlarida juda ko‘p ishlatiladi, chunki undan foydalanish dastur xotirasi va dastur modullarining ishlash vaqtini sezilarli darajada kamaytirishni ta’minlaydi (20-50% gacha). Yuqori darajadagi tillar sifatida C, C ++ ko‘pincha ishlatiladi. Ba’zi kompaniyalar, shuningdek, FORTRAN, Modula-2, Ada, Paskal tillari uchun kompilyatorlarni etkazib berishadi. Ushbu kompilyatorlarning barchasi, shuningdek, montaj tilida dasturlashni ta’minlaydi. Ularning ko‘pchiligida dasturiy modullarni, funktsiyalar kutubxonalarini bog’lash uchun havolalar mavjud. Dastur ishlab chiqaruvchisining ko‘rsatmasi bo‘yicha, ko‘plab kompilyatorlar dasturning minimal miqdori yoki minimal ishlash vaqti bilan obyekt kodini olish uchun manba matnini tarjima qilish jarayonini optimallashtirishlari mumkin. Bunday kompilyatorlarga optimizatorlar deyiladi. Nosozliklarni tuzatish dasturlarida ishlatiladigan mikroprotsessorlar va mikrokontrolorlammg

simulyatorlari (dasturiy-mantiqiy modellar) kamdan-kam hollarda alohida dasturiy ta’minotni qo‘llab-quvvatlash vositasi sifatida etkazib beriladi. Odatda ular disk raskadrovka qiluvchilarning bir qismidir.Nosozliklarni tuzatuvchi

vositalar dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchisining asosiy vositasi bo‘lib, ularsiz ishchi dasturning ishlaydigan obyekt modullarini olish deyarli mumkin emas. Tuzatuvchi dastur tarjima qilingan dasturning turli xil rejimlarini — bosqichma-bosqich yoki boshqaruv punktlarida to‘xtash bilan amalga oshiradi, registrlar va xotira xujayralarining tarkibini ko‘rish va tuzatishga imkon beradi, dasturning oldingi bosqichlari ,buyruqlarni demontaj qilish uchun nazorat nuqtasini ta’minlaydi. Tuzatuvchi dasturni dasturchi tomonidan kiritilgan nomlar va yorliqlardan foydalangan holda dastlabki kod darajasida yoki ramziy shaklda idrok etadi. Ramziy nosozliklarni tuzatish dasturlari disk raskadrovka qilishning eng qulay vositasidir, chunki ular ma’lumotlarni dasturchi uchun eng vizual va qulay tarzda taqdim etadi va qabul qiladi

Har ikkala apparat va dasturiy ta’minotning mikroprosessor tizimida mavjudligi uni yaratish jarayonida o‘ziga xos bo‘lgan bir qator xususiyatlarni aniqlaydi. Bu dasturiy ta’minotni talab qilmaydigan an’anaviy elektron qurilmalar loyihalashidan sezilarli darajada farq qiladi. An’anaviy yondoshuvdan farqli o‘laroq, qurilmaga biriktirilgan barcha funktsiyalarga faqat apparat orqali erishiladi va boshqa biron bir alternativa yo‘q, apparat-dasturiy ta’minot amalga oshirilsa, bajariladigan funktsiyalar mikroprotsessor tizimining dasturiy ta’minoti va apparatlari o‘rtasida eng maqbul joylashadi. Mikroprosessor tizimlariga asoslangan dasturiy va apparat tizimlarining birligi g’oyasi juda muhimdir. Qurilmani loyihalashda dasturiy ta’minotni ishlab chiqish vositalarini apparat ishlab chiqarish vositalari bilan birlashtirish muhim afzallik bo‘lishi mumkin. Kontrollerlar asosida dasturlarni ishlab chiqish uchun ishlatiladigan besh xil vosita mavjud va ularning funktsiyalari kombinatsiyasi loyihalash jarayonini sezilarli darajada osonlashtirishi mumkin:

• manba muharriri;
• kompilyator / montajchi;
• dasturiy simulyator;
• apparat emulyatori; — dasturchi.

Muharrir dasturning dastlabki kodini yaratish uchun ishlatiladi. Oddiylardan juda ko‘p turli xil tahrirlovchilar mavjud bo‘lib, ular klaviaturadan kiritilgan kodni faylga ko‘chiradi va maxsus tugmachalarni bosishda foydalanuvchi tomonidan dasturlashtirilishi mumkin. Ushbu tahririyat javobi ishlab chiqaruvchining to‘g’ri operator sintaksisiga g’amxo‘rlik qilish ehtiyojini yo‘q qiladi.

Kompilyator / montajchi manbani aylantirish uchun ishlatiladi mikrokontrollerning mashina kodlariga matnni kiritish, ya’ni. dastur xotirasiga yuklanadigan formatga.

Simulyatorlar — bu kompyuterda kompilyatsiya qilingan dastur kodini bajaradigan dasturlar.

Emulyatorlar. Eng murakkab va qimmatbaho disk raskadrovka vositasi Ilovalar va elektr interfeyslar emulyatordir. Emulyator — bu kontaktlarning zanglashiga olib keladigan mikrokontrolderni almashtiradigan va sizning nazoratingizda dasturni boshqaradigan qurilma. Emulyator ko‘pgina dasturlarni ishlab chiqish uchun zo‘r vositadir, ammo ularning ishlab chiqish jarayonida ulardan foydalanish borasida ba’zi bir qarama-qarshiliklar mavjud.